ประเภท
: งานเขียน |
|
![]() |
พุทธศาสนากลางกระแสโลกาภิวัตน์ โดยพระไพศาล วิสาโล
แบ่งปันบน facebook Share |
คำปรารภ
ว่ากันว่าโลกาภิวัตน์นั้นมิใช่ของใหม่ หากเกิดขึ้นมาเป็นระยะ ๆ แต่โลกาภิวัตน์อย่างที่เห็นและเป็นอยู่ทุกวันนี้เป็นปรากฏการณ์ที่เพิ่งเกิดขึ้นเมื่อสองทศวรรษนี้เอง อันเป็นผลจากความเปลี่ยนแปลงทางการเมืองระดับโลกและนวัตกรรมทางเทคโนโลยีที่รุดหน้าอย่างรวดเร็ว กระแสโลกาภิวัตน์นั้นได้นำความเปลี่ยนแปลงอย่างมากมาสู่สังคมทุกระดับ และส่งผลกระทบต่อทุกมิติที่มนุษย์เกี่ยวข้อง หนึ่งในนั้นคือศาสนา เคยมีผู้รู้คาดการณ์เมื่อหลายปีก่อนว่า กระแสโลกาภิวัตน์จะทำให้ศาสนาตกเป็นฝ่ายตั้งรับ และมีอิทธิพลลดลง แต่ทุกวันนี้ก็เห็นได้ชัดว่า ศาสนาหาได้ลดความสำคัญลงไม่ หากยังมีบทบาทอย่างมากโดยเฉพาะในทางการเมือง ไม่ว่าในตะวันตกหรือตะวันออก อย่างไรก็ตามปฏิเสธไม่ได้ว่าศาสนาทุกศาสนาได้รับผลกระทบไม่น้อยจากกระแสโลกาภิวัตน์ บ้างก็ถูกอิทธิพลของลัทธิบริโภคนิยมครอบงำ บ้างก็หันมาตอบโต้และต่อต้านโลกาภิวัตน์ หรือกลายมาเป็นเครื่องมือในการต่อสู้กับอิทธิพลจากภายนอก พุทธศาสนาจะปรับตัวอย่างไรท่ามกลางกระแสโลกาภิวัตน์ นี้เป็นคำถามที่น่าหาคำตอบ หนังสือเล่มนี้แม้ไม่มีคำตอบที่ชัดเจน แต่จากประสบการณ์ในประวัติศาสตร์และจากบทเรียนทั่วโลก ทำให้เชื่อได้ว่าพุทธศาสนาจะอยู่ได้อย่างมั่นคงก็ต่อเมื่อสามารถบรรเทาความทุกข์ของผู้คนได้ ตั้งแต่เรื่องพื้นฐานคือชีวิตความเป็นอยู่ ไปจนถึงความสงบเย็นในจิตใจ นั่นหมายถึงการไม่แยกขาดจากสังคม หากมีส่วนร่วมในการแก้ปัญหาสังคมควบคู่ไปกับการแก้ปัญหาชีวิต ใส่ใจในการสร้างความเป็นธรรมในสังคมควบคู่ไปกับการพัฒนาจิตให้เป็นอิสระจากความทุกข์ ค้นพบความสุขภายในโดยไม่เป็นทาสวัตถุหรือโลกธรรม "โลก" กับ "ธรรม"ไม่ได้แยกขาดจากกัน ทางธรรมไม่จำต้องตรงข้ามกับทางโลก หรือขนานกันอย่างไม่มีวันบรรจบ แท้จริงแล้วทางธรรมควรประสานกับทางโลก เพื่อชักนำทางโลกให้มุ่งสู่ความผาสุกและสงบสันติ ปราศจากการเบียดเบียนทั้งต่อมนุษย์ด้วยกันและต่อธรรมชาติ บทความที่รวมพิมพ์ในหนังสือเล่มนี้ส่วนใหญ่เป็นบทความขนาดยาวที่เขียนในโอกาสต่าง ๆ กัน แม้ประเด็นจะหลากหลายแต่มีพุทธศาสนาเป็นแกนกลาง หรือมองจากมุมของพุทธศาสนา โดยมีลักษณะกึ่งวิชาการ นอกจากเล่มนี้แล้ว ยังมีอีกสามเล่มที่ออกมาในชุดเดียวกัน คือ มุ่งไปสู่หนใด ,ก่อนสายใยจะขาดสะบั้น , และ ธรรมไม่ได้เทศน์ แต่ละเล่มมีจุดเน้นที่ต่างกัน กล่าวคือ มุ่งไปสู่หนใด เน้นเกี่ยวกับการรักษาใจให้เป็นสุขท่ามกลางความผันผวนปรวนแปร ก่อนสายใยจะขาดสะบั้น เน้นเกี่ยวกับเหตุการณ์บ้านเมืองและแนวทางการสร้างสมานฉันท์ในสังคมไทย ส่วน ธรรมไม่ได้เทศน์ เป็นงานรวมปาฐกถาและคำบรรยายในโอกาสต่าง ๆ ซึ่งเน้นถึงความสัมพันธ์ระหว่างคุณภาพจิต ชีวิตที่ผาสุก และสังคมที่สงบสันติ ขอขอบคุณคุณนิภา เผ่าศรีเจริญ ซึ่งนอกจากริเริ่มและสนับสนุนให้มีหนังสือชุดนี้แล้ว ยังรับเป็นบรรณาธิการต้นฉบับให้ด้วยความใส่ใจทั้ง ๆ ที่มีงานประจำรัดตัว ทำให้หนังสือชุดนี้สำเร็จด้วยดี พร้อมกันนี้ขอขอบคุณสำนักพิมพ์โพสต์บุ๊กส์ที่เห็นว่าหนังสือชุดนี้มีคุณค่าควรแก่การเผยแพร่ให้กว้างขวาง หวังว่าผู้อ่านจะได้รับประโยชน์สมความมุ่งหวังของผู้จัดพิมพ์ พระไพศาล วิสาโล |
รวบรวมงานเขียนและบทความของพระไพศาล
วิสาโล www.visalo.org korobiznet
เอื้อเฟื้อพื้นที่
|
![]() |