คำปรารภ

ไม่ว่าอยู่แห่งหนตำบลใด ความผันผวนปรวนแปรของอากาศเป็นเรื่องธรรมดา บ่อยครั้งพายุมาฟ้าฝนกระหน่ำอย่างไม่ทันตั้งตัว  แต่ในที่สุดความสงบก็กลับคืนมา หลังฝนตก ฟ้าย่อมสดใสเสมอ  ฉันใดก็ฉันนั้นบางครั้งความทุกข์ก็จู่โจมชีวิตของเราโดยไร้สัญญาณเตือน  แต่ไม่ว่าหนักหนาเพียงใด ในที่สุดมันก็จะผ่านไป แล้วเราก็จะกลับมายิ้มได้เหมือนเดิม

ไม่มีอะไรที่จีรังยังยืน  ความทุกข์ก็เช่นกัน สักวันก็ต้องสิ้นสุด  ขณะเดียวกันไม่มีอะไรที่ไร้ค่า ความทุกข์ที่เกิดกับเราย่อมมีประโยชน์ไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง อย่างน้อยก็ทำให้เราเข้มแข็งขึ้น เสมือนมีภูมิต้านทานความทุกข์  หลายคนพบว่าความทุกข์ได้ผลักให้ตนได้พบสิ่งดี ๆ ในชีวิต  เช่น พบธรรม ซึ่งนำพาให้บรรลุถึงความสุขอันประเสริฐ  ขณะที่จำนวนไม่น้อยพบว่า ความทุกข์นั้นแหละคือสัจธรรม ซึ่งเปิดใจให้ประจักษ์แจ้งในความจริงของชีวิต เกิดปัญญาที่ช่วยยกจิตให้เป็นอิสระจากความทุกข์ได้ในที่สุด

ทุกข์กับธรรมนั้นใกล้กันมาก  ทุกข์ทำให้เราเห็นธรรม ส่วนธรรมย่อมนำให้เกิดสุข  มองในแง่นี้ทุกข์กับสุขก็ไม่ได้อยู่ห่างกันราวคนละขั้ว  ถ้าเกี่ยวข้องกับทุกข์ให้เป็น  แทนที่จะจมทุกข์ หมกมุ่นในทุกข์ หรือเป็นทุกข์  หากเห็นมัน รู้จักมัน ใช้มันให้เป็น สุขก็เกิดขึ้นได้  จะเรียกว่าทุกข์มาเพื่อให้เราพบสุขก็ได้

แต่ละบทในหนังสือเล่มนี้มีที่มาจากคำบรรยายของข้าพเจ้าหลังทำวัตรเช้า-เย็นและก่อนฉันอาหาร ในโอกาสที่คณะครูและเจ้าหน้าที่โรงเรียนวรรณสว่างจิต มาฝึกฝนตน ณ วัดป่าสุคะโต ระหว่างวันที่ ๑-๕ พฤษภาคม ดังที่ได้ทำเป็นประจำทุกปี โดยมีคุณพูลฉวี เรืองวิชาธร เป็นวิทยากรร่วม นอกจากการบรรยายธรรมแล้ว ยังมีการฝึกเจริญสติ และทำกิจกรรมอื่น ๆ เพื่อการเรียนรู้ผ่านประสบการณ์   ว่าเฉพาะการบรรยายในช่วงดังกล่าว ได้มีการปรับปรุงเพื่อให้เหมาะกับการตีพิมพ์เผยแพร่ในวงกว้าง

ขออนุโมทนาผู้บริหารโรงเรียนวรรณสว่างจิตที่เห็นความสำคัญของการศึกษาและปฏิบัติธรรม เพื่อนำมาใช้ในการดำเนินชีวิตและพัฒนาคุณภาพจิต อันจะนำมาซึ่งความเจริญงอกงามและความผาสุกในชีวิต อีกทั้งยังจะเป็นประโยชน์ในการทำงานเพื่อช่วยให้นักเรียนมีวิชาชีวิตนอกเหนือจากวิชาการอีกด้วย

พระไพศาล วิสาโล
๒๕ พฤศจิกายน ๒๕๖๒