![]() |
เร็วไม่ว่า แต่ช้าให้เป็น เขียนโดย Carl Honoré |
คำนำ ทุกวันนี้เรามีเทคโนโลยีทุ่นเวลามากมาย เช่น รถยนต์ หม้อหุงข้าวไฟฟ้า เครื่องต้มน้ำ เตาไมโครเวฟ โทรศัพท์มือถือ ส่วนอุปกรณ์อำนวยความสะดวกแทบทุกชนิดก็ทำงานได้รวดเร็วมากขึ้น ชนิดเปิดปุ๊บติดปั๊บ เช่น โทรทัศน์ คอมพิวเตอร์ แต่น่าแปลกที่เรากลับมีเวลาว่างน้อยลง จนนอกจากจะนอนไม่เพียงพอ และต้องกินอาหารอย่างเร่งรีบแล้ว ยังแทบไม่มีเวลาให้กับคนในครอบครัวด้วยซ้ำ ดูเหมือนว่ายิ่งมีเทคโนโลยีทุ่นเวลามากเท่าไร ชีวิตเรากลับเร่งรีบและวุ่นวายมากเท่านั้น หากเปรียบเทียบกับชีวิตของเราในอดีต หรือของคนชนบทในปัจจุบัน จะเห็นความแตกต่างได้อย่างชัดเจน เพราะแม้จะมีเทคโนโลยีไม่มากนัก แต่ชีวิตกลับเนิบช้าและมีเวลาว่างอย่างเห็นได้ชัด ที่เป็นเช่นนี้ส่วนหนึ่งก็เพราะมีสิ่งเสพสิ่งบริโภคไม่มากนั่นเอง การมีสิ่งเสพสิ่งบริโภคมากมาย แม้จะช่วยให้ชีวิตสะดวกสบายขึ้น แต่ก็ทำให้เรามีเวลาว่างน้อยลง เพราะเสียเวลาไม่ใช่น้อยไปกับสิ่งเหล่านี้ ทุกวันนี้เราเสียเวลาไปกับโทรทัศน์ เครื่องเล่นดีวีดี หรือเอ็มพี ๓ ไปวันละหลายชั่วโมง ไม่นับเวลาที่หมดไปกับอินเตอร์เน็ตและโทรศัพท์มือถือ แต่นั่นยังเล็กน้อยเมื่อเทียบกับเวลาที่เสียไปกับการหาเงินเพื่อครอบครองและรักษาทรัพย์สมบัติอีกมากมาย เช่น บ้านและรถยนต์ สมบัติเหล่านี้ทำให้มาตรฐานการครองชีพสูงขึ้นและสบายขึ้นก็จริง แต่ก็ต้องแลกด้วยเวลาและอะไรต่ออะไรอีกมากมายที่สำคัญต่อชีวิต เช่น สุขภาพและความสัมพันธ์กับผู้อื่น ใช่หรือไม่ว่ายิ่งมีทรัพย์มาก เวลาว่างก็ยิ่งเหลือน้อยลง แต่หากลองมีทรัพย์ให้น้อยลง หรือใช้ชีวิตให้เรียบง่ายกว่าเดิม จะพบว่าเรามีเวลาว่างมากขึ้น และสามารถทำหลายต่อหลายอย่างที่มีความสำคัญต่อชีวิต เช่น ออกกำลังกาย ทำสมาธิภาวนา มีเวลาอยู่กับครอบครัว ดื่มด่ำกับธรรมชาติรอบตัว กล่าวโดยสรุปคือ ได้ชื่นชมกับชีวิตมากขึ้น ทุกวันนี้ชีวิตที่เร่งรีบทำให้เราหมดเวลาไปกับกิจกรรมต่าง ๆ ที่เร่งด่วน ทั้งที่สำคัญและไม่สำคัญ (เช่น การไปเที่ยวห้างก่อนหมดเขตเทศกาลลดราคา) จนไม่เหลือเวลาให้กับสิ่งที่ไม่ด่วนแต่สำคัญดังกล่าวมาข้างต้น และเนื่องจากสิ่งเหล่านี้เป็นเรื่องที่ผัดผ่อนได้ จนแล้วจนรอดเราจึงไม่ได้ทำเสียที ต่อเมื่อปัญหาประทุขึ้นมาในที่สุด เช่น เจ็บป่วย จิตสลาย ความสัมพันธ์ร้าวฉาน ถึงตอนนั้นจึงค่อยตื่นตัว ต้องวุ่นและเร่งรีบกับการแก้ปัญหาเหล่านี้ สุดท้ายก็กลายเป็นว่าชีวิตทั้งชีวิตหมดไปกับการวิ่งไล่แก้ปัญหาเฉพาะหน้าและเร่งให้ทันกำหนดเส้นตาย มารู้ตัวอีกทีก็พบว่ามีเวลาเหลือบนโลกนี้อีกไม่นานสำหรับการทำสิ่งที่สำคัญต่อชีวิตและจิตใจ ยุคบริโภคนิยมกับชีวิตที่เร่งรีบและวุ่นวายนั้นเป็นสิ่งคู่กันก็ว่าได้ เราถูกกระตุ้นให้อยากไม่รู้จบ ดังนั้นจึงต้องเร่งรีบแสวงหาสิ่งต่าง ๆ เพื่อสนองความอยาก ยิ่งเร็วเท่าไรก็ยิ่งดี จนความเร็วกลายเป็นพระเจ้าในทุกเรื่อง ไม่ว่าการศึกษา การทำงาน การเดินทาง การบริโภค ความบันเทิง และความสัมพันธ์กับผู้คน เพราะยุคนี้ไม่ใช่ยุคของปลาใหญ่กินปลาเล็กอีกแล้ว แต่เป็นยุคปลาเร็วกินปลาช้า ไม่มีใครอยากจะช้าเพราะกลัวจะเสียเปรียบ หนังสือเล่มนี้เป็นเสมือนเครื่องเตือนสติให้เราหันมาฉุกคิดเกี่ยวกับวิถีชีวิตและสังคมของเราอย่างถึงรากฐาน นอกจากจะช่วยให้เรารู้ถึงที่มาของวิถีชีวิตที่เร่งรีบโดยมองย้อนกลับไปยังประวัติศาสตร์แล้ว ยังชี้ให้เห็นถึงผลเสียของวิถีชีวิตเช่นนี้ด้วย โดยสำรวจสภาพที่กำลังเกิดขึ้นในปัจจุบัน ความเร็วและความเร่งรีบกำลังบั่นทอนสิ่งสำคัญในชีวิตของเรา ไม่ว่าสุขภาพกาย สุขภาพจิต ความสัมพันธ์ในครอบครัวและกับมิตรสหาย อีกทั้งยังส่งผลกระทบต่อธรรมชาติแวดล้อม และสังคมของเราทั้งหมด อย่างไม่เคยปรากฏมาก่อน เร็วไม่ว่า แต่ช้าให้เป็น กระตุกให้เราเฉลียวใจก่อนที่จะปล่อยชีวิตให้พลัดหลงไปในกระแสแห่งความเร่งรีบอย่างไร้สติ หนังสือเล่มนี้ชี้ว่าเราสามารถกำหนดจังหวะชีวิตของเราเองได้ แม้รอบตัวจะเต็มไปด้วยความโกลาหลวุ่นวายก็ตาม แต่จะทำเช่นนั้นได้ดีเราจำต้องร่วมมือกันเป็นเครือข่าย การมีชุมชนแวดล้อมย่อมช่วยให้วิถีชีวิตที่เนิบช้าของแต่ละคนเป็นไปได้มากกว่าที่จะอยู่แบบตัวใครตัวมัน มีกรณีตัวอย่างมากมายจากหนังสือเล่มนี้ที่ตอกย้ำว่าเราสามารถควบคุมจังหวะชีวิตของเราได้ โดยไม่จำต้องถูกพลัดไปตามกระแสบูชาความเร็ว อย่างไรก็ตามจะให้ดีก็ต้องเริ่มต้นจากการอ่านหนังสือเล่มนี้อย่างไม่เร่งรีบ แม้หนังสือจะหนาแต่ถ้าอ่านอย่างช้า ๆ นอกจากจะได้แง่คิดและมุมมองต่อชีวิตที่น่าสนใจแล้ว ยังได้อรรถรสจากการเขียนและการแปลที่ชวนอ่านด้วย ทั้งผู้แปลและบรรณาธิการแปล คือคุณกรรณิการ พรมเสาร์ และคุณดิสทัต โรจนาลักษณ์ เป็นผู้ที่ลงจากทางด่วนชีวิต มาอยู่บนเส้นทางที่ธรรมดาสามัญ เพื่อกำหนดจังหวะของชีวิตตนเองมาได้หลายปีแล้ว จึงนับว่าเหมาะกับการถ่ายทอดหนังสือเล่มนี้เป็นภาษาไทย และเชื่อว่าผลงานชิ้นนี้จะช่วยให้ทั้งสองท่านมีเพื่อนร่วมทางมากขึ้นในอีกไม่นาน พระไพศาล วิสาโล |
รวบรวมงานเขียนและบทความของพระไพศาล
วิสาโล www.visalo.org korobiznet
เอื้อเฟื้อพื้นที่
|