คำปรารภ

ยอดปรารถนาอย่างหนึ่งของมนุษย์ คือการได้คนที่รู้ใจมาอยู่ใกล้ตัว เช่น ได้คู่ครองที่รู้ใจ  ได้ลูกน้องที่รู้ใจ  หรือได้เพื่อนร่วมงานที่รู้ใจ   ทั้งนี้เพราะเชื่อว่าคนเหล่านี้จะทำให้ชีวิตมีความสุข งานการประสบความสำเร็จ  แต่คนเหล่านี้ใช่ว่าจะหามาได้ง่าย ๆ ดังนั้นเราจึงอดไม่ได้ที่จะเรียกร้องและคาดหวังให้ใครต่อใครมารู้ใจเรา  ถ้าเขาไม่รู้ใจเรา เราก็จะหงุดหงิด หัวเสีย และกราดเกรี้ยว

แต่ในขณะที่เราเรียกร้องให้คนทั้งโลกมารู้ใจเรานั้น  เราเองเคยคิดที่จะรู้ใจตัวเองบ้างหรือไม่   สังเกตไหมว่าวันหนึ่ง ๆ  เราปล่อยให้อารมณ์ต่าง ๆ เข้ามาย่ำยีบีฑาจิตใจบ่อยครั้งเพียงใด
วันแล้ววันเล่าที่เราปล่อยให้ความคิดเตลิดเปิดเปิงอย่างไม่รู้เนื้อรู้ตัวจนกินไม่ได้นอนไม่หลับ หาไม่ก็ปล่อยให้ความโกรธเกลียดบงการชีวิตจิตใจจนเผลอทำสิ่งที่ต้องเสียใจในภายหลัง  ยังไม่ต้องพูดถึงความรู้สึกสับสนในตัวเอง ว่าในส่วนลึกของจิตใจเราต้องการอะไรกันแน่  แม้จะมีชีวิตที่สะดวกสบาย มีบริษัทบริวารมากมาย แต่คนจำนวนไม่น้อยก็ยังมีความทุกข์เพราะถูกหลอกล่อให้อยากได้ไม่รู้จักพอ หรือพลัดจมอยู่กับเรื่องราวในอดีต  กังวลกับอนาคต ใช่หรือไม่ว่าความทุกข์ส่วนใหญ่เกิดขึ้นเพราะว่าเราไม่รู้ใจตัวเองต่างหาก  มิใช่เป็นเพราะคนรอบข้างไม่รู้ใจเรา

ถึงแม้จะหาคนรู้ใจไม่ได้เลย  แต่หากเรารู้ใจตัวเองอย่างลึกซึ้ง ชีวิตก็ย่อมเป็นสุข ห่างไกลจากความทุกข์  เรารู้ใจตัวเองได้เพราะมีสติ  ทำให้รู้ทันความรู้สึกนึกคิดต่าง ๆ  ไม่ตกอยู่ในการครอบงำของอารมณ์ต่าง ๆ   จึงสามารถทรงใจให้เป็นปกติ ไม่หวั่นไหวหรือขึ้นลงไปตามแรงกระทบกระแทกของสิ่งรอบตัว  สติช่วยให้ระลึกรู้ในกายและใจ  จึงเกิดความรู้สึกตัวอย่างฉับไว และเห็นสิ่งต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นกับกายและใจอย่างที่มันเป็น มิใช่เห็นว่ามันมีอยู่ตามสภาวะที่พ้นจากความเป็นบวกเป็นลบเท่านั้น หากยังสามารถเห็นไปถึงธรรมชาติหรือลักษณะที่แท้ของมัน นั่นคือความไม่เที่ยง เป็นทุกข์ และไม่ใช่ตัวตน จึงนำไปสู่ปัญญาอันเป็นเครื่องไถ่ถอนความยึดติดถือมั่นในตัวตน ทำให้จิตเป็นอิสระจากความทุกข์ได้

จะรู้ใจจนไกลทุกข์ได้ต้องอาศัยการปฏิบัติ  หนังสือเป็นเพียงส่วนประกอบเท่านั้น  แต่ก็หวังว่าหนังสือเล่มนี้พอจะเป็นแนวทางให้แก่การปฏิบัติได้บ้าง     เนื้อหาในหนังสือเล่มนี้มาจากคำบรรยายของข้าพเจ้า ณ วัดป่าสุคะโต จังหวัดชัยภูมิ ในช่วงเข้าพรรษาปี ๒๕๔๙   ต่อมาชมรมกัลยาณธรรมได้รวบรวมและพิมพ์แจกเป็นธรรมทานเมื่อปี ๒๕๕๓ และพิมพ์ใหม่ในปี ๒๕๕๗

หนังสือเล่มนี้ได้ขาดตลาดไปนานแล้วแต่ยังมีผู้ต้องการอยู่ บัดนี้คุณศศิวรรณ เตชะกฤตธีรนันท์และมิตรสหายแห่งชมรมธรรมจริยะประสงค์จะพิมพ์หนังสือเล่มนี้อีกครั้ง เพื่อแจกเป็นธรรมทานในงานบรรยายที่คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัยในวันที่ ๒๔ ธันวาคม ศกนี้ 

ข้าพเจ้ายินดีอนุญาตและขออนุโมทนาในบุญกิริยาของทุกท่านที่ได้ร่วมบำเพ็ญธรรมทานเพื่อส่งเสริมสัมมาทัศนะและสัมมาปฏิบัติ อันเกื้อกูลให้เกิดสันติสุขทั้งในจิตใจของผู้คนและในบ้านเมือง  ขอให้ทุกท่านได้รับอานิสงส์แห่งบุญกิริยาดังกล่าวโดยทั่วกัน

พระไพศาล วิสาโล
๑ พฤษภาคม ๒๕๖๐