ประเภท
: งานเขียน |
|
![]() |
เหนือความตาย จากวิกฤตสู่โอกาส โดยพระไพศาล วิสาโล
แบ่งปันบน facebook Share |
คำปรารภ ความตายเป็นหน้าที่ของทุกชีวิต ไม่มีใครสามารถหลีกหนีหน้าที่ดังกล่าวไปได้ ผู้ที่พยายามทำเช่นนั้นนอกจากไม่ประสบผลแล้ว ยังถูกธรรมชาติลงโทษให้เป็นทุกข์หรือทุรนทุรายด้วย จะไม่ดีกว่าหรือหากเราพยายามทำหน้าที่ดังกล่าวให้ดีที่สุด ด้วยการเรียนรู้เกี่ยวกับความตายเสียแต่ต้นมือ และฝึกฝนตนให้พร้อมเผชิญกับความตายในขณะที่ยังปกติสุขอยู่ หน้าที่นั้นตามมาด้วยสิทธิเสมอ ผู้ที่เตรียมตัวตายด้วยใจที่พร้อม โดยตระหนักว่าความตายเป็นหน้าที่ตามธรรมชาติ ย่อมได้รับสิทธิคือการตายอย่างสงบและเข้าถึงสุคติ หรืออาจเข้าถึงภาวะหลุดพ้นจากวัฏสงสารเลยก็ได้ สิทธิดังกล่าวเป็นของทุกคนไม่เลือกว่า ผู้ใหญ่หรือเด็ก หญิงหรือชาย ยาจกหรือเศรษฐี และไม่เลือกด้วยซ้ำว่าจะตายที่ไหน ด้วยสาเหตุใด ทั้ง ๆ ที่สิทธิดังกล่าวมีความสำคัญอย่างยิ่งสำหรับทุกคน แต่น้อยคนจะรู้ว่าตนมีสิทธิดังกล่าว ดังนั้นจึงเห็นความตายเป็นเรื่องน่าสะพรึงกลัว และพยายามทุกวิถีทางที่จะผลักไสความตายออกไปให้ไกลที่สุด แม้จะทุกข์ทรมานเพียงใดก็ตาม ในทางตรงข้ามหากเราประจักษ์ชัดว่าเรามีสิทธิที่จะตายอย่างสงบ และสิทธินี้ขึ้นอยู่การกระทำของเราเอง เราก็จะเห็นความสำคัญของการเตรียมตัวตายให้ดีที่สุด ไม่งอมืองอไม้หรือปล่อยเวลาให้ล่วงเลยไปโดยเปล่าประโยชน์ ความตายนั้นไม่ใช่เป็นแค่วิกฤตเท่านั้น หากยังเป็นโอกาสในทางจิตวิญญาณ ดังท่านอาจารย์พุทธทาสเรียกวาระสุดท้ายก่อนหมดลมว่าเป็น “นาทีทอง” ที่ไม่ควรปล่อยให้พลาด เพราะสามารถนำไปสู่ภาวะ “ดับเรา ดับตน ดลนิพพาน”ได้ ทุกวันนี้เรามีความรู้เกี่ยวกับความตายในแง่กายภาพมาก แต่ในแง่จิตใจนั้นเรากลับรู้น้อยมาก จึงควรที่จะทำความเข้าใจและใช้ประโยชน์จากความรู้ในแง่ดังกล่าวให้ได้มากที่สุด เมื่อเจ็บไข้ได้ป่วย เราต้องอาศัยเทคโนโลยีเพื่อช่วยเหลือในทางกายภาพ แต่ในทางจิตใจนั้นสิ่งที่จะช่วยได้อย่างมากคือธรรมะ เทคโนโลยีนั้นทำได้อย่างมากแค่ผัดผ่อนความตายให้ไกลออกไปเท่านั้น แต่ในที่สุดก็หนีไม่พ้น ส่วนธรรมะนั้นสามารถทำให้เราเอาชนะความตายได้ คือนอกจากไม่ทุกข์หรือทุรนทุรายเพราะความตายแล้ว อาจจะช่วยให้เข้าถึงภาวะที่ไม่มีเราเป็น “ผู้ตาย” นี้ใช่ไหมที่เรียกว่า “เหนือความตาย” ความข้อนี้พระพุทธองค์ก็ได้ตรัสว่า “ถ้าได้อาศัยเราเป็นกัลยาณมิตรแล้ว ....สัตว์ที่มีความตายเป็นธรรมดา จะพ้นจากความตาย” เนื้อหาของหนังสือเล่มนี้ว่าด้วยความตายในแง่มุมต่างๆ ประกอบด้วยบทความ บทสนทนา และบทสัมภาษณ์ โดยมุ่งให้เห็นถึงความสำคัญของการเตรียมตัวเตรียมใจให้พร้อมเผชิญกับความตาย รวมทั้งการใช้ธรรมเพื่อช่วยเหลือผู้ใกล้ตาย เนื้อหาเหล่านี้เคยตีพิมพ์ในที่อื่นมาแล้ว แต่ค่อนข้างกระจัดกระจาย ยากที่ผู้สนใจจะตามหาอ่านได้อย่างทั่วถึง ในครั้งนี้จึงนำมารวมพิมพ์ในที่เดียวกัน อย่างไรก็ตามการนำบทความที่เขียนหรือพูดในวาระต่าง ๆ มารวมไว้ในหนังสือเล่มเดียวกันนั้น ย่อมยากที่จะหลีกเลี่ยงข้อความหรือตัวอย่างที่ซ้ำซ้อนได้ หากผู้อ่านรู้สึกว่าเนื้อหาบางตอนซ้ำซากก็ขออภัยมา ณ ที่นี้ด้วย หนังสือเล่มนี้ตีพิมพ์ครั้งแรกเมื่อปี ๒๕๔๘ และมีการพิมพ์ซ้ำอีกหลายครั้ง ในการตีพิมพ์ครั้งใหม่นี้ได้ปรับปรุงและขัดเกลาเนื้อหาในหลายบท โดยมีคุณนงลักษณ์ ตรงศีลสัตย์ เป็นบรรณาธิการ หวังว่าหนังสือเล่มนี้จะมีส่วนช่วยให้ผู้อ่านเกิดความไม่ประมาทในชีวิต และตระหนักถึงความสำคัญของการฝึกฝนตนให้พร้อมเผชิญกับความตาย จนสามารถเปลี่ยนวิกฤตให้เป็นโอกาสแห่งความสงบเย็นทางจิตใจได้ในที่สุด พระไพศาล วิสาโล |
รวบรวมงานเขียนและบทความของพระไพศาล
วิสาโล www.visalo.org korobiznet
เอื้อเฟื้อพื้นที่
|
![]() |