กบกินนอน เป็นบันทึกที่ข้าพเจ้าเขียนขึ้นเมื่อ ๒๐ ปีที่แล้วขณะพำนัก ณ วัดอมราวดี ประเทศอังกฤษ การเยือนต่างแดนครั้งนั้นเกิดจากความริเริ่มและสนับสนุนของอาจารย์สุลักษณ์ ศิวรักษ์ ซึ่งปรารถนาจะให้ข้าพเจ้ามีช่วงเวลาที่ปลอดจากการงานที่เมืองไทย เพื่อบำเพ็ญสมณธรรมได้เต็มที่ อันที่จริงช่วงเวลาเกือบ ๗ เดือนที่อยู่วัดอมราวดีนั้น ใช่ว่าข้าพเจ้าจะมีเวลาว่างต่างจากที่เมืองไทยก็หาไม่ จะว่าไปแล้วงานการที่วัดอมราวดีก็มีไม่น้อย จนพระบางรูปก็อยากขยับขยายไปอยู่ที่อื่น แต่หากมองว่าการทำงานคือการปฏิบัติธรรมแล้ว ข้าพเจ้าก็มีโอกาสปฏิบัติธรรมที่วัดอมราวดีไม่น้อยเลย จึงอยู่ได้อย่างมีความสุข ขณะเดียวกันก็มีเวลาว่างพอที่จะได้อ่าน คิด และเขียนอยู่พอสมควร แม้จะมีความรู้สึกแทบทุกวันว่าเวลานอนมีไม่ค่อยพอก็ตาม

นอกจากอังกฤษแล้ว ข้าพเจ้ายังได้มีโอกาสไปเยือนอีกหลายประเทศ อาทิ สหรัฐอเมริกา ฝรั่งเศส สวีเดน ชีวิตในต่างแดนครั้งนั้นได้เปิดหูเปิดตาข้าพเจ้ามิใช่น้อย โดยเฉพาะเกี่ยวกับความตื่นตัวทางด้านพุทธศาสนาในตะวันตก ซึ่งคณะสงฆ์ภายใต้การนำของพระอาจารย์สุเมโธ (พระราชสุเมธาจารย์) มีบทบาทอยู่ไม่น้อย เรื่องราวเหล่านี้รวมทั้งอีกมากมายที่ได้ประสบพบเห็นระหว่างการเดินทาง ข้าพเจ้าเห็นว่ามีประโยชน์ต่อคนไทยจึงได้บันทึกเอาไว้ และได้นำมาตีพิมพ์ในปีถัดมา ท่านที่สนใจรายละเอียดเกี่ยวกับที่มาที่ไปของการเดินทางครั้งนั้น รวมทั้งความเป็นมาของหนังสือเล่มนี้ โปรดอ่านได้จากคำปรารภของข้าพเจ้าในการตีพิมพ์ครั้งแรก

บันทึกเหล่านี้นอกจากเขียนเพื่อมุ่งประโยชน์แก่ผู้อื่นแล้ว ยังมีประโยชน์ต่อข้าพเจ้าเองด้วย อย่างน้อยก็ช่วยให้ใคร่ครวญสิ่งที่เห็น ได้ยิน หรืออ่านมา ให้ลึกซึ้งและรอบด้านขึ้น ข้อเขียนบางชิ้นยังช่วยให้ข้าพเจ้าผ่อนคลายด้วย โดยเฉพาะเวลาเครียดหรือเหนื่อยจากการงาน พอได้คิดหรือเขียนอย่างสบาย ๆ ไร้กฎเกณฑ์ ก็รู้สึกปลอดโปร่งโล่งใจ จะว่าไปแล้วความรู้สึกว่าตัวเองเป็นเสมือน “กบ”ที่มากินนอนในวัด ก็ออกมาจากภาวะอารมณ์ดังกล่าว ด้วยเหตุนี้หนังสือเล่มนี้จึงมีชื่อว่า กบกินนอน

กบกินนอน เป็นหนังสือเล่มแรกของข้าพเจ้าก็ว่าได้ ที่ทุกบททุกตอนเขียนขึ้นอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ต้นจนจบ แล้วรวมพิมพ์เป็นเล่ม ต่างจากเล่มอื่น ๆ ก่อนหน้านั้น ที่เป็นการรวมรวมบทความซึ่งเขียนในโอกาสต่าง ๆ กันมาพิมพ์อยู่ในเล่มเดียวกัน ด้วยเหตุนี้ข้อเขียนในกบกินนอนจึงมีท่วงทำนองสอดคล้องกัน อีกทั้งเนื้อหาก็ล้วนเกี่ยวเนื่องเชื่อมโยงกับชีวิตและบริบทที่แวดล้อมผู้เขียนในช่วงเวลาใกล้เคียงกัน

การพิมพ์ครั้งนี้ทิ้งระยะห่างจากการพิมพ์ครั้งแรกถึง๑๙ ปี ช่วงเวลาดังกล่าวนานพอที่จะทำให้หลายสิ่งที่เคยกล่าวถึงในหนังสือเล่มนี้เปลี่ยนแปลงไปมาก อาทิ สภาพทางกายภาพของวัดอมราวดี ซึ่งบัดนี้มีโบสถ์หลังใหญ่ที่งดงาม รวมทั้งมีสิ่งก่อสร้างอีกหลายอย่างตามมา ขณะที่ชุมชนก็เติบใหญ่ขึ้นกว่าเดิม ที่ควรกล่าวถึงอีกประการหนึ่งคือ นครนิวยอร์ค ซึ่งมีความเปลี่ยนแปลงในทางที่ดีขึ้น โดยเฉพาะอาชญากรรมลดลงอย่างเห็นได้ชัด จนเป็นที่พิศวงของผู้คนเป็นอันมาก

ขอขอบคุณคุณนิภา เผ่าศรีเจริญ ที่สนับสนุนให้มีการตีพิมพ์ครั้งใหม่ รวมทั้งเป็นบรรณาธิการให้ด้วย แม้มีภารกิจรัดตัว และขอขอบคุณสำนักพิมพ์โพสต์บุ๊ค ที่ช่วยให้กบกินนอน กลับคืนสู่บรรณพิภพอีกครั้งหนึ่งหลังจากห่างหายไปนาน

พระไพศาล วิสาโล
๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๔