คำปรารภ

ธรรมนั้นมีอยู่ทุกหนแห่ง มิได้จำกัดอยู่แต่ในวัด คัมภีร์ หรือคำเทศนาเท่านั้น  แต่มีสถานที่บางแห่งที่เอื้อให้เราเห็นธรรมได้ง่ายขึ้น  เช่น ป่าเขาลำเนาไพร  ทั้งนี้เพราะความสงบสงัดช่วยน้อมใจเราให้สงบ  สามารถเห็นกายและใจตามความเป็นจริงได้ชัดขึ้น  ขณะเดียวกันวัฏจักรของธรรมชาติรอบตัว ก็แสดงสัจธรรมให้เราเห็นอยู่ตลอดเวลา  เพียงแค่ทำใจให้ว่าง อยู่กับปัจจุบัน ธรรมก็ปรากฏให้เห็นผ่านต้นไม้ สายน้ำ ขุนเขา   และสิงสาราสัตว์

เมื่อพาตัวมาอยู่ท่ามกลางป่าเขา เราย่อมมิอาจพึ่งพาความสุขและความสะดวกสบายซึ่งมีอยู่อย่างครบครันจากชีวิตในเมืองได้อีกต่อไป  นั่นคือโอกาสที่เราจะได้เรียนรู้และเข้าถึงความสุขจากชีวิตที่เรียบง่าย  รวมทั้งความสุขจากใจของเรา  ความสุขนั้นมีอยู่แล้วกลางใจเรา  แต่คนส่วนใหญ่ไม่ตระหนัก เพราะมัวเพลิดเพลินกับความสุขจากวัตถุสิ่งเสพภายนอก  วิถีชีวิตที่ดึงจิตออกนอกตัวตลอดเวลา จนรู้สึกแปลกแยกกับตัวเอง ยิ่งทำให้ผู้คนตัดขาดจากความสุขด้านใน อันเป็นความสุขที่ประณีตลึกซึ้ง  ผลก็คือผู้คนพากันพึ่งพิงวัตถุสิ่งเสพจนขาดอิสรภาพ   ต่อเมื่อตระหนักและสัมผัสได้ถึงความสุขกลางใจ เราจึงจะมีอิสรภาพอย่างแท้จริง

การหาเวลาปลีกตัวมาอยู่กลางป่าเพื่อเปิดใจสัมผัสธรรมและความสุขภายใน เป็นการให้รางวัลแก่ตนเองอีกอย่างหนึ่ง ที่เรามิพึงมองข้าม  ทั้งนี้เพื่อเปิดทางให้เราเรียนรู้ที่จะมีความสุขในทุกที่ เห็นธรรมในทุกสถาน ถึงตอนนั้น  ไม่ว่าอะไรจะเกิดขึ้นแก่เรา  ใจก็เป็นปกติอยู่ได้ เพราะเห็นถึงความเป็นธรรมดาของมัน ถึงแม้จะเป็นความเจ็บป่วย ความพลัดพรากสูญเสีย หรือความตายก็ตาม

หนังสือเล่มนี้มีที่มาจากคำบรรยายของข้าพเจ้าในช่วงที่ชาวชมรมกัลยาณธรรม ซึ่งนำโดยคุณหมออัจฉรา กลิ่นสุวรรณ์ มาปฏิบัติธรรมอย่างเข้มข้นในหุบเขากลางป่าภูหลง อันเป็นที่ตั้งของวัดป่ามหาวันระหว่างวันที่ ๒๖-๓๐ เดือนมกราคม ๒๕๕๗   เป็นช่วงเวลาที่หลายคนได้กลับมาอยู่กับตัวเอง และเผชิญหน้ากับอารมณ์ต่าง ๆ หลายอย่าง รวมทั้งความกลัว  โดยเฉพาะในยามค่ำคืนที่ต้องนอนอยู่แต่ผู้เดียวในเต๊นท์  แต่เมื่อจิตเริ่มสงบเพราะมีสติเป็นเครื่องรักษาใจ  ก็สัมผัสได้ถึงความสุขจากความตื่นรู้ ซึ่งหากรักษาไว้อย่างต่อเนื่องก็สามารถปลุกปัญญาเพื่อส่องสว่างนำทางชีวิตสู่อิสรภาพจากความทุกข์ได้

ขออนุโมทนาคุณหมออัจฉรา และชาวชมรมกัลยาณธรรม ที่เห็นว่าคำบรรยายดังกล่าวมีประโยชน์ ควรจัดพิมพ์เพื่อเผยแพร่เป็นธรรมทานแก่ผู้สนใจ  และขอขอบคุณคุณสุดารัตน์ แก้วแท้ ที่เขียนภาพประกอบอย่างงดงาม ถ่ายทอดบรรยากาศระหว่างการปฏิบัติธรรมในป่า ซึ่งผู้อ่านสามารถสัมผัสได้ไม่ยาก

พระไพศาล วิสาโล
๑๐ พฤษภาคม ๒๕๕๘